Data publikacji 4 luty 2022 Autor: Arkadiusz Ostojski ten tekst przeczytasz w 4 minuty |
Meszki, choć są niewielkich rozmiarów potrafią być prawdziwym utrapieniem. Ugryzienie tego owada jest bardziej dokuczliwe, niż tradycyjnego komara, a to za sprawą typowej budowy ich ciała. Jak wyglądają dokładnie te owady? Jak zwalczać i zabezpieczać się przed ich ekspansją? Kilka porad poniżej.
Spis treści:
Meszki to owady popularnie błędnie nazywane także jako mustyki. W Polsce stwierdzono występowanie 48 gatunków meszek - są one bardzo do siebie podobne, zatem niezwykle trudno je rozróżnić. Meszki osiągają zwykle ok. 6mm długości. Ubarwienie tych owadów zazwyczaj charakteryzuje się odcieniami szarości i czerni ( stąd angielska nazwa black fly ). Mają krępe ciało z garbem, skrzydła daszkowato ułożone w pozycji spoczynkowej oraz grube i krótkie odnóża. Często występują masowo i zasiedlają wilgotne miejsca, pobliża jezior i innych zbiorników wodnych, lasy, gęste zarośla i trawy to miejsca, w których meszki chętnie bytują. Meszki potrafią złożyć nawet do 500 jaj. Rozmnażają się w naprawdę ekspresowym tempie. Larwy i poczwarki meszek żyją i przepoczwarczają się w szybko płynących wodach. Wylęgają się po dwóch, trzech tygodniach oraz żywią się martwymi szczątkami roślin, zwierząt oraz ich odchodów występujących na powierzchni lub na dnie zbiorników wodnych. Przeobrażenie zupełne owada z larwy w dorosłego osobnika następuje po kolejnych sześciu - ośmiu tygodniach. Dorosłe meszki wypływają na powierzchnię w pęcherzyku powietrza i odlatują. Dla ludzi groźne są jedynie samice, które żywią się krwią, samce natomiast odżywią się nektarem kwiatów i sokiem z roślin. Atakują nas w ogrodzie i w domu, od rana do zmroku. Meszki najbardziej dokuczliwe są od końca kwietnia do września, a więc praktycznie przez całe wakacje.
Choć meszki są tak naprawdę dosyć pożytecznymi owadami, gdyż oczyszczają jeziora i rzeki z martwych szczątek roślin, a nawet zwierzęcych odchodów, trudno zauważa się tylko te pozytywne cechy ich istnienia w naszym kraju. Owady te bardzo boleśnie gryzą, głównie ze względu na fakt, że składają się praktycznie w całości z aparatu gębowego, który jest przystosowany do bolesnego rozcinania skóry haczykowatymi szczękami. Meszki, podobnie jak kleszcze, potrafią zakotwiczyć się w ciele człowieka i rozerwać tkanki. Z powstałej rany podobnie jak komary, samice meszek wysysają krew.
Ukąszenie meszki - zdjęcia przedstawiające różne postacie.
Jad meszek po ukąszeniu jest niebezpieczny szczególnie dla dzieci oraz osób starszych oraz tych, które są pod wpływem alkoholu. Jad rozpuszcza erytrocyty i niszczy tkanki, przez co może dość do obrzęku płuc. Po ukąszeniu może dojść także do wstrząsu anafilaktycznego. Co istotne, meszki występujące w Polsce, nie powodują raczej żadnych skutków ubocznych w postaci ciężkiej choroby, jednak pogryzienie przez meszki i jad mogą doprowadzić do silnej reakcji alergicznej i wstrząsu anafilaktycznego, a nawet śmierć, dlatego warto wystrzegać się tych owadów. Reakcja ta nazywana jest Hararą - jest to zatrucie organizmu substancjami toksycznymi ze śliną meszki. Pogryzienie przez meszki może być niebezpieczne dla dzieci, niemowląt i osób pozostających pod wpływem alkoholu, gdyż substancje wstrzyknięte do organizmu człowieka powodują rozpuszczanie erytrocytów i niszczenie tkanek, co może powodować obrzęk płuc. Standardowo po ugryzieniu przez meszki reakcją organizmu jest gorączka oraz zaczerwienienie i obrzęk wokół ukąszenia i pozostaje klasyczny „bąbel” na ciele. Bardzo często jednak jest on niewielkich rozmiarów. Natomiast najczęściej reakcje alergiczne na jad ograniczają się do bardzo silnego świądu skóry oraz lekkiego obrzęku, a samo miejsce ukąszenia, potrafi dużo intensywniej swędzieć, niż miejsce po ukąszeniu komara.
Pomocne w odstraszaniu uciążliwych meszek są repelenty. Są to środki, które nie zabijają meszek, ale je skutecznie odstraszają. Nie będziemy tutaj szeroko wchodzić w temat działania samego preparatu, ale postaramy się wyjaśnić w paru zdaniach, co powinien taki repelent posiadać, aby faktycznie działał i chronił nas przed meszkami. Podstawą jest to, że dostępne na rynku polskim repelenty ze względu na bezpieczeństwo użytkowników muszą byś oryginalne i posiadać rejestrację Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Drugim istotnym czynnikiem jest skład produktu, w którym powinien znajdować się DEET w stężeniu 9-50% — takie są zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia. Deet jest jedną z najlepiej poznanych substancji odstraszających meszki, a odpowiednia jego dawka w produkcie zapewnia kilkugodzinną ochronę przed ugryzieniami. Najbardziej optymalnym wyborem dla najmłodszych jest stosowanie produktów z odpowiednim stężeniem substancji czynnej i jest DEET 9,5% u dzieci powyżej 2 roku życia ( jest tu Mugga Zielona ) dla dorosłych zalecamy stężenia wyższe ( Mugga czerwona )
Na meszki należy stosować tylko sprawdzone repelenty z odpowiednią ilością substancji czynnej
Uczulenie na jad meszki
Alergia na jad meszek jest jedną z popularniejszych alergii na jad owadów i jak każda reakcja immunologiczna organizmu na obcą substancję wprowadzaną do krwioobiegu po użądleniu. Meszki podczas ugryzienia wstrzykują do organizmu człowieka histaminę, która jest odpowiedzialna za stan zapalny skóry po ukąszeniu: swędzenie, ból, zaczerwienienie i miejscowy obrzęk, białka, które niszczą ludzkie tkanki i peptydy, które odpowiadają za reakcje alergiczne. Pogryziona osoba, jeżeli nie jest uczulona na jad to w miejscu ukąszenia pojawia się bolący zaczerwieniony obrzęk.
U osób natomiast uczulonych na jad działają dodatkowo białka i peptydy, które są odpowiedzialne za powstawanie ciężkich reakcji alergicznych.W najgorszych przypadkach mogą pojawić się zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunka czy ból brzucha.Większości przypadków występuje miejscowo z silną reakcją alergiczną, ale może też dojść do wstrząsu anafilaktycznego, który może przyczynić się do bezpośredniego zagrożenia życia. Spada ciśnienie krwi i pojawia się obrzęk na błonach śluzowych, który w rzadkich przypadkach może doprowadzić do trudności z oddychaniem, a nawet śmierci. Aby się dowiedzieć, czy jest się czy na pewno jesteśmy uczuleni na jad meszek, należy wykonać specjalne badania krwi i panel swoistych IgE na meszki.
Większość ukąszeń meszek jest niegroźna. Typowe objawy, które mogą się pojawić to delikatny ból w miejscu ugryzienia, dokuczliwe swędzenie, zaczerwienienie i opuchlizna. W niektórych przypadkach, u osób uczulonych na jad meszek, może dojść do poważniejszych reakcji organizmu. Gorzej ukąszenia meszek znoszą małe dzieci. Często rozdrapują miejsce ugryzienia, co może prowadzić do zakażenia i rozwoju infekcji bakteryjnej. Dlatego ważne jest, aby jak najszybciej zacząć działać. Kiedy już dojdzie do ugryzienia, warto działać od razu. Jednym ze sposobów radzenia sobie z ukąszeniami meszek i objawami jakie wywołują jest zastosowanie balsamu na ugryzienia meszek Kokoda. Ma on działanie łagodzące, zmniejszające opuchliznę, przeciwświądowe i miejscowo znieczulające. Może być stosowany też u dzieci od 2 roku życia.
Ugryzienie meszki – kiedy należy udać się do lekarza?
Uczulenie na meszki jest wskazaniem do bezpośredniego kontaktu z lekarzem w przypadku pogryzienia. W leczeniu podaje się leki przeciwhistaminowe oraz zastosować można także terapię immunoterapię alergenową, czyli tzw. odczulanie, które znacznie ogranicza ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej, która może trwać nawet do kilku lat.
Jeśli rana i opuchlizna po ugryzieniu meszki się powiększają i nie goją należy natychmiast zasięgnąć opinii specjalisty.
Do specjalisty należy się udać, gdy:
Najlepszym sposobem jest przyłożenie w miejsce ukąszenia plastra cebuli. Pod ręką warto mieć również wapno, które ma sprawdzone właściwości łagodzące objawy alergii – w tym celu warto zakupić w aptece wapno do picia i dodatkowo zamoczyć w nim gazik i przyłożyć do bolącej rany. Dobre właściwości mają też zioła o działaniu łagodzącym, odkażającym i przeciwzapalnym np.szałwia, wywar z werbeny czy tymianek.Ślady po ugryzieniach meszek znikają zazwyczaj w ciągu tygodnia.
Oprysk przeciw meszkom to rozwiązanie stosowane przez niektóre miasta i gminy. Pod koniec wiosny i latem wykonują one specjalne opryski na terenach zielonych i rekreacyjnych. Preparaty chemiczne zwalczające meszki oraz inne owady, np. komary są bezpieczne dla ludzi i zwierząt, niszczą tylko wszystkie formy owadów, czyli ich jaja, larwy oraz dorosłe owady. Środki te często w postaci oprysków lub tzw. zamgławiania (mgiełka), można stosować w parkach, ogrodach, na terenach rekreacyjnych i popowodziowych oraz w domach, mieszkaniach i pomieszczeniach gospodarczych. Używając preparatu na meszki, należy opryskiwać przede wszystkim miejsca zacienione, altany, trawniki i krzewy rosnące wokół nich, a także ściany budynków. Producenci najczęściej zalecają, aby oprysk przeciw owadom wykonać wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, gdy nie wieje wiatr i nie pada deszcz.
Sposoby chemiczne na zwalczanie meszek:
Jeśli są w okolicy, w której usuwa się meszki, są zbiorniki wodne lub inne źródła wody stojącej np. oczka wodne, beczki, fontanny, to, aby zapobiec namnażaniu się meszek, dodajemy do wody środek, który likwiduje larwy. Jest to preparat całkowicie nieszkodliwy dla roślin, ryb i innych zwierzątek mieszkających w wodzie.
Zobacz również inne groźne owady: